Hebben jullie ook van die leuke spring/bok monsters ?

Een vraag die ik tegenkwam op Facebook, een vraag waar velen zich in herkennen en denken 'ja ik heb er ook zo een...'.
De vraag is of je paard niet wil of niet kan springen. Of hij springen wel leuk vindt of hij altijd dwars is met springen. Vertoont hij dit gedrag enkel onder het zadel of ook aan de longe?

Veel paarden die we tegenkomen springen beroerd. Of gewoon slecht. Maar waarom?

• Mijn paard vindt springen geweldig, ze racet over de hindernissen heen...
• Mijn paard is gewoon geen springpaard (sprongetje van 40 cm...)
• Mijn paard is altijd erg heet met springen...
• Mijn paard is na de sprong moeilijk weer tot rust te krijgen...
• Mijn paard is bang voor de hindernis, ze staakt altijd of schiet er langs...
• Mijn paardbokt na de sprong altijd...

We horen zoveel van dit soort opmerkingen dat ik er een stukje aan wil wijden want waar velen het probleem bij het paard leggen zien wij vaak dat toch de ruiter de veroorzaker is van veel rijtechnische problemen.

Een paard is een vluchtdier. Het vlucht voor zijn belager, vlucht voor gevaar en vlucht voor pijn. Als het zadel niet lekker ligt op zijn rug en pijn veroorzaakt met rijden en nog meer met springen dan zal hij die sprong zo snel mogelijk achter zich willen laten, vluchten voor de pijn. Om die pijn te voorkomen heeft hij een paar opties. Als een malle (bijna) oncontroleerbaar over de hindernissen heen, na de hindernis maken dat je wegkomt of gewoon niet springen. Weigeren, staken tot vaak steigeren aan toe.

Gaf een paard vroeger bij de boer met het ploegen dergelijk gedrag dan dacht de boer als eerste aan het paard. Waarom reageert hij zo? Wat is er mis? De boer voelde zijn paard haarfijn aan. Het was zijn kapitaal, met dat paard kon hij de kost verdienen. Dergelijk gedrag was een duidelijke signaal. Knelt het tuig of zadel, is het werk te zwaar? Is het paard zelf wel gezond of heeft het iets onder de leden?
De boer verstond zijn paard. Maar nadat de paardenkrachten werden vervangen door mechanische paardenkrachten verdween ook veel van het "horsemanship". De paardenmens werd vervangen door een mens met een paard. Het paard is van werkpaard een recreatiemiddel geworden voor de mens. Velen zien het paard onbewust als een recreatiemiddel. Maar een fiets koop je ook niet zomaar. De fiets moet je passen. je moet er lekker op zitten en de versnellingen moet je prettig vinden. Derailleur of ouderwets 3 versnellingen in het achterwiel? Maar een zadel moet zowel het paard als de ruiter passen. Pas dan kunnen ruiter en paard optimaal presteren.

Terug naar het zadel.
Uitgaande van een passend zadel zal dat zadel ruimte geven aan de trapezius, de schoft, schouder en ruggengraat en zal in breedte ruim genoeg zijn om knellen te voorkomen maar ook niet te breed om "uitzakken" te voorkomen. De kussens zijn stevig maar veerkrachtig en glad van vulling. Uiteraard gemaakt in de vorm van zijn rug net als de welving van de boom zelf.

Het zadel zal voor het paard voelen als een moderne anatomische rugzak. Gevormd naar de rug, zonder te knellen met voldoende polstering voor comfort en met een frame dat de ruggengraat ontlast. Met zo'n rugzak is het prima lopen, ook met veel gewicht. Rennen lukt ook pijnloos. Een stukje rennen en daarna over een sloot springen kan pijnloos. Het zal wat oefening vergen maar het gaat lukken.

Met de rugzak uit WOII zal dezelfde handeling pijnlijk zijn. Het metalen frame komt zelfs bij de ruggengraat bij elkaar wat op de schouders en de ruggengraat zelf pijn zal doen. En toch liepen er vele militairen destijd met zo'n rugzak. Maar dat rennen en springen, wegduiken voor dekking en urenlang lopen was niet zo comfortabel. Die mannen deden dat op karakter. Het koste bovendien veel energie aan pijn en daarmee maak je een leger niet functioneler.

De huidige rugzakken zijn anatomisch gevormt en kunnen soms zelfs door thermoplastisch materiaal te gebruiken perfect naar jou rug worden gevormt. De polstering is zacht zodat je heupen en schouders de last kunnen dragen en de schouders en ruggengraat zijn vrij. Dat maakt het bewegen met zo'n rugzak een stuk comfortabeler. Dusdanig veel comfortabeler dat militairen van nu meer kilo's mee kunnen nemen, puur omdat het lichaam dat na training aan kan.

Voor je paard is dat niet anders. Een zadel wat op één van bovengenoemde punten tekort schiet zal het paard pijn kunnen toebrengen. Volgens velen springen een hoop paarden "op karakter". Ik denk dat het geen karakter is, maar natuurlijk gedrag van het paard. Een paard dat uit dat hij pijn heeft geeft in vrijheid zijn leven op. "Ik kan niet meer, vreet me maar op", precies wat er met de zwakkere van de kudde gebeurt in het wild.

En pijn maakt dat een paard dat zal uiten. Eerst heel subtiel met spierspanning en orenspel om uiteindelijk uit te komen bij singelnijd (heeft overigens bar weinig met de singel zelf te maken maar alles met de pijn van het aansingelen).

Nu nog leren zijn taal te spreken of in ieder geval te leren luisteren naar zijn signalen.